Το επόμενο καλοκαίρι στο ΝΒΑ, αναμένεται να είναι πολύ διαφορετικό σε σχέση τόσο με το περσινό, το οποίο ήταν "το καλοκαίρι των free agents", όσο και με όλα τα προηγούμενα. Η αιτία είναι φυσικά η απειλή του lock out, που σύμφωνα με τις τελευταίες ειδήσεις και πληροφορίες μοιάζει αναπόφευκτο. Η πλευρά των παικτών δεν μοιάζει διατεθειμένη να υποχωρήσει ενώ από την άλλη οι ιδιοκτήτες των ομάδων δείχνουν αποφασισμένοι να περιορίσουν τους μισθούς των παικτών και τα εγγυημένα συμβόλαια. Στη μέση αυτού του χαμού, χώνεται και το ευρωπαϊκό μπάσκετ, καθώς μια ενδεχόμενη παύση των αγωνιστικών δραστηριοτήτων στις ΗΠΑ, ενδέχεται να στρέψει το επαγγελματικό ενδιαφέρον των Αμερικανών παικτών προς την γηραιά ήπειρο.
Δεν είναι λίγοι άλλωστε οι παίκτες του ΝΒΑ, οι οποίοι έχουν δηλώσει τις τελευταίες εβδομάδες πως θα τους ενδιέφερε το ενδεχόμενο να αγωνιστούν στην Ευρώπη, σε περίπτωση που υπάρξει τελικά lock out. Αρχικά ο Wesley Matthews των Blazers δήλωσε θετικός σε μια τέτοια προοπτική, για να τον ακολουθήσουν οι Granger και Jones των Pacers. Πιο πρόσφατα, ο Brandon Jennings των Bucks, δήλωσε ξεκάθαρα πως σκοπεύει να παίξει μπάσκετ στην Ευρώπη σε περίπτωση lock out, εκφράζοντας την προτίμησή του για την Ιταλία και την Ρώμη, στην οποία άλλωστε αγωνίστηκε τη σεζόν 2008-2009. Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά...
Σε περίπτωση που υπάρξει τελικά lock out, οι αγωνιστικές διέξοδοι για τους Αμερικανούς παίκτες είναι δύο: Η λίγκα του NBDL, η οποία δεν θα σταματήσει τη λειτουργία της ακόμα και σε συνθήκες lock out και τα overseas πρωταθλήματα. Για τους free agents αλλά και για τους παίκτες που θα επιλεγούν στο draft, η επιλογή είναι φυσικά ελεύθερη. Μπορούν να αγωνιστούν ακόμα και σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, χωρίς να δεσμεύονται από οτιδήποτε. Τι συμβαίνει όμως με τους παίκτες που βρίσκονται υπό καθεστώς συμβολαίου; Έχουν το δικαίωμα να αγωνιστούν σε πρωταθλήματα εκτός ΗΠΑ κατά τη διάρκεια ενός lock out;
Η απάντηση στο ερώτημα είναι πολύπλοκη και δεν αφορά τόσο το NBA αλλά περισσότερο τη FIBA. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία έχει συνάψει συμφωνία με το ΝΒΑ, με βάση την οποία απαγορεύεται σε παίκτες να καταστρατηγούν συμβόλαια που έχουν υπογράψει με συλλόγους της FIBA για να αγωνιστούν στο NBA αλλά και το αντίστροφο. Όμως, την 1η Ιουλίου του 2011 τελειώνει η συλλογική σύμβαση εργασίας που υπέγραψε η Ένωση Παικτών με το ΝΒΑ το 2005. Από τη στιγμή που δεν θα υπάρχει συμφωνία για καινούρια σύμβαση, κανένα συμβόλαιο δεν θα είναι δυνατόν να υπογραφεί ενώ και οι παίκτες που έχουν ήδη συμβόλαιο με βάση την παλιά σύμβαση εργασίας, θα σταματήσουν να πληρώνονται. Σε μια τέτοια περίπτωση για ποια καταστρατήγηση συμβολαίου μπορούμε να μιλάμε;
Ανατρέχοντας στο lock out της σεζόν 1998-1999, θα δούμε πως η απόφαση για το αν παίκτες του ΝΒΑ με συμβόλαιο έχουν το δικαίωμα να αγωνιστούν εκτός ΝΒΑ, ήταν αποκλειστική ευθύνη της FIBA. Το NBA είχε δηλώσει πως δεν υπάρχει πρόβλημα από την πλευρά του, αφού σε περίπτωση lock out, τα ήδη υπογεγραμμένα συμβόλαια θεωρούνται "παγωμένα". Όμως η Παγκόσμια Ομοσπονδία ήταν αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και η USA Basketball με εντολή της FIBA δεν χορηγούσε το letter of clearance των Αμερικανών παικτών σε άλλες ομοσπονδίες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των Nick Van Exel, Marcus Cambi και Reggie Slater, οι οποίοι στις αρχές του 1999 μήνυσαν την USA Basketball και το NBA, όταν τους απαγορεύτηκε να παίξουν μπάσκετ εκτός NBA. Η υπόθεση εκδικάστηκε από ομοσπονδιακό δικαστήριο στο Χιούστον και οι τρεις παίκτες δεν δικαιώθηκαν. Το γεγονός πως σε περίπτωση λήξης του lock out τα υπογεγραμμένα συμβόλαια των παικτών τίθενται άμεσα σε ισχύ και οι παίκτες αρχίζουν να πληρώνονται κανονικά, σημαίνει πως οι παίκτες οφείλουν να τερματίσουν άμεσα τη συνεργασία τους με τις εκτός ΗΠΑ ομάδες τους και να επιστρέψουν στο NBA. Το παραπάνω ενδεχόμενο διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό το σκεπτικό της FIBA, η οποία προβληματιζόταν από την προοπτική οι παίκτες του NBA να αποχωρήσουν ξαφνικά από τις διοργανώσεις της με τη λήξη του lock out. Μοναδική εξαίρεση στον τότε κανόνα αποτέλεσε ο νυν κόουτς των Clippers Vinny Del Negro, ο οποίος αγωνίστηκε στην Φορτιτούντο Μπολόνια, υπογράφοντας συμβόλαιο με όρο την ελάχιστη παραμονή στην ιταλική ομάδα για 40 ημέρες. Το γεγονός όμως πως ο Del Negro έχει διπλή υπηκοότητα, αμερικανική και ιταλική, σίγουρα διαφοροποιεί την περίπτωσή του από τους προαναφερθέντες.
Τι θα συμβεί φέτος το καλοκαίρι, είναι δύσκολα να απαντηθεί, καθώς οι απόψεις στις ΗΠΑ σχετικά με το δικαίωμα των παικτών με συμβόλαιο στο ΝΒΑ, να αγωνιστούν σε πρωταθλήματα εκτός ΗΠΑ εν καιρώ lock out, διίστανται. Προσωπικά πιστεύω πως και η οικονομική συγκυρία δεν ευνοεί κάποιες τρανταχτές μετακινήσεις, σε περίπτωση που δοθεί το "πράσινο φως". Η μόνη μπασκετική χώρα που δείχνει ικανή να κινηθεί προς μια τέτοια κατεύθυνση είναι η Τουρκία, η οποία δεν φείδεται χρημάτων για το μπάσκετ την τελευταία διετία. Και νομίζω πως η νέα διαφημιστική καμπάνια της Turkish Airlines στις ΗΠΑ, όπου θα πρωταγωνιστεί ο Kobe Bryant, εμπεριέχει και την φιλοδοξία των Τούρκων για νέες μεταγραφές τύπου Iverson...
Δεν είναι λίγοι άλλωστε οι παίκτες του ΝΒΑ, οι οποίοι έχουν δηλώσει τις τελευταίες εβδομάδες πως θα τους ενδιέφερε το ενδεχόμενο να αγωνιστούν στην Ευρώπη, σε περίπτωση που υπάρξει τελικά lock out. Αρχικά ο Wesley Matthews των Blazers δήλωσε θετικός σε μια τέτοια προοπτική, για να τον ακολουθήσουν οι Granger και Jones των Pacers. Πιο πρόσφατα, ο Brandon Jennings των Bucks, δήλωσε ξεκάθαρα πως σκοπεύει να παίξει μπάσκετ στην Ευρώπη σε περίπτωση lock out, εκφράζοντας την προτίμησή του για την Ιταλία και την Ρώμη, στην οποία άλλωστε αγωνίστηκε τη σεζόν 2008-2009. Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά...
Σε περίπτωση που υπάρξει τελικά lock out, οι αγωνιστικές διέξοδοι για τους Αμερικανούς παίκτες είναι δύο: Η λίγκα του NBDL, η οποία δεν θα σταματήσει τη λειτουργία της ακόμα και σε συνθήκες lock out και τα overseas πρωταθλήματα. Για τους free agents αλλά και για τους παίκτες που θα επιλεγούν στο draft, η επιλογή είναι φυσικά ελεύθερη. Μπορούν να αγωνιστούν ακόμα και σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, χωρίς να δεσμεύονται από οτιδήποτε. Τι συμβαίνει όμως με τους παίκτες που βρίσκονται υπό καθεστώς συμβολαίου; Έχουν το δικαίωμα να αγωνιστούν σε πρωταθλήματα εκτός ΗΠΑ κατά τη διάρκεια ενός lock out;
Η απάντηση στο ερώτημα είναι πολύπλοκη και δεν αφορά τόσο το NBA αλλά περισσότερο τη FIBA. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία έχει συνάψει συμφωνία με το ΝΒΑ, με βάση την οποία απαγορεύεται σε παίκτες να καταστρατηγούν συμβόλαια που έχουν υπογράψει με συλλόγους της FIBA για να αγωνιστούν στο NBA αλλά και το αντίστροφο. Όμως, την 1η Ιουλίου του 2011 τελειώνει η συλλογική σύμβαση εργασίας που υπέγραψε η Ένωση Παικτών με το ΝΒΑ το 2005. Από τη στιγμή που δεν θα υπάρχει συμφωνία για καινούρια σύμβαση, κανένα συμβόλαιο δεν θα είναι δυνατόν να υπογραφεί ενώ και οι παίκτες που έχουν ήδη συμβόλαιο με βάση την παλιά σύμβαση εργασίας, θα σταματήσουν να πληρώνονται. Σε μια τέτοια περίπτωση για ποια καταστρατήγηση συμβολαίου μπορούμε να μιλάμε;
Ανατρέχοντας στο lock out της σεζόν 1998-1999, θα δούμε πως η απόφαση για το αν παίκτες του ΝΒΑ με συμβόλαιο έχουν το δικαίωμα να αγωνιστούν εκτός ΝΒΑ, ήταν αποκλειστική ευθύνη της FIBA. Το NBA είχε δηλώσει πως δεν υπάρχει πρόβλημα από την πλευρά του, αφού σε περίπτωση lock out, τα ήδη υπογεγραμμένα συμβόλαια θεωρούνται "παγωμένα". Όμως η Παγκόσμια Ομοσπονδία ήταν αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και η USA Basketball με εντολή της FIBA δεν χορηγούσε το letter of clearance των Αμερικανών παικτών σε άλλες ομοσπονδίες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των Nick Van Exel, Marcus Cambi και Reggie Slater, οι οποίοι στις αρχές του 1999 μήνυσαν την USA Basketball και το NBA, όταν τους απαγορεύτηκε να παίξουν μπάσκετ εκτός NBA. Η υπόθεση εκδικάστηκε από ομοσπονδιακό δικαστήριο στο Χιούστον και οι τρεις παίκτες δεν δικαιώθηκαν. Το γεγονός πως σε περίπτωση λήξης του lock out τα υπογεγραμμένα συμβόλαια των παικτών τίθενται άμεσα σε ισχύ και οι παίκτες αρχίζουν να πληρώνονται κανονικά, σημαίνει πως οι παίκτες οφείλουν να τερματίσουν άμεσα τη συνεργασία τους με τις εκτός ΗΠΑ ομάδες τους και να επιστρέψουν στο NBA. Το παραπάνω ενδεχόμενο διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό το σκεπτικό της FIBA, η οποία προβληματιζόταν από την προοπτική οι παίκτες του NBA να αποχωρήσουν ξαφνικά από τις διοργανώσεις της με τη λήξη του lock out. Μοναδική εξαίρεση στον τότε κανόνα αποτέλεσε ο νυν κόουτς των Clippers Vinny Del Negro, ο οποίος αγωνίστηκε στην Φορτιτούντο Μπολόνια, υπογράφοντας συμβόλαιο με όρο την ελάχιστη παραμονή στην ιταλική ομάδα για 40 ημέρες. Το γεγονός όμως πως ο Del Negro έχει διπλή υπηκοότητα, αμερικανική και ιταλική, σίγουρα διαφοροποιεί την περίπτωσή του από τους προαναφερθέντες.
Τι θα συμβεί φέτος το καλοκαίρι, είναι δύσκολα να απαντηθεί, καθώς οι απόψεις στις ΗΠΑ σχετικά με το δικαίωμα των παικτών με συμβόλαιο στο ΝΒΑ, να αγωνιστούν σε πρωταθλήματα εκτός ΗΠΑ εν καιρώ lock out, διίστανται. Προσωπικά πιστεύω πως και η οικονομική συγκυρία δεν ευνοεί κάποιες τρανταχτές μετακινήσεις, σε περίπτωση που δοθεί το "πράσινο φως". Η μόνη μπασκετική χώρα που δείχνει ικανή να κινηθεί προς μια τέτοια κατεύθυνση είναι η Τουρκία, η οποία δεν φείδεται χρημάτων για το μπάσκετ την τελευταία διετία. Και νομίζω πως η νέα διαφημιστική καμπάνια της Turkish Airlines στις ΗΠΑ, όπου θα πρωταγωνιστεί ο Kobe Bryant, εμπεριέχει και την φιλοδοξία των Τούρκων για νέες μεταγραφές τύπου Iverson...
