Κάπως έτσι διηγείται ο Τόνυ Κούκοτς την αποχώρηση του Γιούρι Ζντοβτς από την αποστολή της εθνικής ομάδας της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας στο Ευρωμπάσκετ της Ρώμης. Ήταν το βράδυ της 26ης Ιουνίου του 1991 όταν μετά το τρίτο σερί νικηφόρο ματς των "Πλάβι" και την πρόκριση στα ημιτελικά του τουρνουά, Σλοβένοι κρατικοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν τον Ζντοβτς να τα μαζέψει και να γυρίσει πίσω στη Λιουμπλιάνα. Η Σλοβενία είχε ανακηρύξει την ανεξαρτησία της για να την ακολουθήσει λίγες ώρες αργότερα και η Κροατία. Τρεις ημέρες αργότερα, Σέρβοι και Κροάτες θα κατακτούσαν παρέα το χρυσό μετάλλιο στη διοργάνωση αλλά με την επιστροφή τους στην πατρίδα θα έβρισκαν τα πράγματα διαφορετικά από ότι τα είχαν αφήσει. Ο Πόλεμος της Σλοβενίας είχε ήδη αρχίσει, για να ολοκληρωθεί σχεδόν αναίμακτα έπειτα από δέκα ημέρες. Όμως τα χειρότερα θα ακολουθούσαν μετά. Σέρβοι και Κροάτες ενεπλάκησαν σε έναν καταστροφικό τετραετή πόλεμο, που διεξήχθη σε δύο μέτωπα: Αρχικά στην Κράινα της Κροατίας και στη συνέχεια στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, με τη συμμετοχή και των Βόσνιων μουσουλμάνων. Χιλιάδες νεκροί και πρόσφυγες και η είσοδος σε μια περίοδο αστάθειας που ακόμα και σήμερα απειλεί την περιοχή, ήταν οι τραγικές συνέπειες αυτού του πολέμου. Μέσα σε όλα αυτά, προσθέστε και ένα ήσσονος φυσικά σε σχέση με τα παραπάνω αποτέλεσμα: Τη διάλυση μιας μεγάλης ομάδας μπάσκετ...
Μιας ομάδας, η οποία ένα χρόνο πριν την εμφάνιση της στο Ευρωμπάσκετ της Ρώμης, έδωσε την τελευταία της μεγάλη παράσταση στο παγκόσμιο στερέωμα. Η παρέα των Πέτροβιτς, Ντίβατς, Κούκοτς, Πάσπαλι, Περάσοβιτς, Σάβιτς, Κόμαζετς, Ζντοβτς, Ομπράντοβιτς, Τσούτουρα, Τσούρτσιτς και Γιοβάνοβιτς, κατέκτησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αργεντινής, επικρατώντας της Σοβιετικής Ένωσης με 92-75 στον τελικό της διοργάνωσης. 20 χρόνια αργότερα, οι μπασκετικοί απόγονοι των παραπάνω παικτών έμελλε να ξανασμίξουν σε ένα Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, όχι όμως ως συμπαίκτες αλλά ως αντίπαλοι. Κοινό σημείο αναφοράς, του σήμερα με το τότε, ο Ντούσαν Ίβκοβιτς. Άραγε είχε περάσει από το μυαλό του προπονητή της ομάδας του 1990, πως η επιστροφή του σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα θα συνδυαζόταν με μια αναμέτρηση "Γιουγκοσλάβων" εναντίον "Γιουγκοσλάβων";
Η σημερινή αναμέτρηση των δύο ομάδων θα είναι η 3η συνολικά, μετά τον διαμελισμό της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Αρχικά είχαν συναντηθεί στο Ευρωμπάσκετ του 1995, όχι στα πλαίσια όμως ενός αγώνα εντός παρκέ αλλά στο πλαίσιο της ...απονομής των μεταλλίων! Τη στιγμή που ο εκφωνητής του ΟΑΚΑ ανακοίνωνε πως ήταν η ώρα των Σέρβων να παραλάβουν την κούπα των Πρωταθλητών Ευρώπης, εκτός από τις αποδοκιμασίες των Ελλήνων φιλάθλων, ένα άλλο περίεργο γεγονός λάμβανε χώρα στο γήπεδο. Η κροατική εθνική ομάδα αποχωρούσε για τα αποδυτήρια, έχοντας ήδη κρεμάσει το χάλκινο μετάλλιο στο στήθος της. Η εντολή του τότε Προέδρου της χώρας Φράνιο Τούτζμαν ήταν σαφής: Η αποστολή να μη παραβρεθεί στην απονομή των μεταλλίων της Γιουγκοσλαβικής ομάδας...
Δύο χρόνια αργότερα στη Βαρκελώνη, σημαίνει η ώρα για την 1η αναμέτρηση των δύο ομάδων, στα πλαίσια της 2ης φάσης των ομίλων του Ευρωμπάσκετ. Το κλίμα είναι ακόμα ψυχροπολεμικό και φυσικά ούτε λόγος για χειραψίες και ανταλλαγή χαιρετισμών. Το φινάλε του αγώνα θα είναι πολύ πικρό για τους Κροάτες. Τέσσερα μόλις δευτερόλεπτα πριν τη λήξη του ματς, ο Σλάβεν Ρίματς ευστοχεί σε 3 ελεύθερες βολές και γράφει το 61-62 για την Κροατία. Η συνέχεια είναι ένα deja vu του τελικού του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος συλλόγων του 1992 στην Κων/πολη. Ο Σάσα Τζόρτζεβιτς παίρνει την μπάλα μετά την επαναφορά, τρέχει το γήπεδο, στέκεται έξω από τη γραμμή του τριπόντου και ευστοχεί σε ένα σουτ εκτός ισορροπίας υπό την πίεση του Ρίματς. Χαρά στο Βελιγράδι, δάκρυα στο Ζάγκρεμπ...
Το 2001 στο Ευρωμπάσκετ της Τουρκίας τα πράγματα είναι σαφώς πιο πολιτισμένα αλλά και πιο ξεκάθαρα. Η Νέα Γιουγκοσλαβία επικρατεί εύκολα με 66-80 στην Αττάλεια, στο πλαίσιο της πρεμιέρας του 3ου ομίλου του τουρνουά ενώ στον αγώνα είναι παρών ως παίκτης, ο Γιόζιπ Βράνκοβιτς, τωρινός προπονητής της εθνικής Κροατίας. Φυσικά τα όσα συνέβησαν το 1997 και το 1995 δεν θα έχουν καμία σχέση με τη σημερινή αναμέτρηση. Για όσους πάντως δεν πιστεύουν στις συμπτώσεις, όποτε οι Σέρβοι συνάντησαν τους Κροάτες στα πλαίσια μια μεγάλης διοργάνωσης, συνδύασαν τις νίκες επί των γειτόνων τους με την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου...
